مقدمه بر این مبحث

امروزه استفاده بهینه از منابع طبیعی به ویژه منابع فسیلی و تجدیدناپذیر و بهرمندی از منابع قابل بازیافت از نظر زیست محیطی و اقتصادی بسیار مورد توجه قرار گرفته است از بزرگترین چالش های تولیدکنندگان هزینه ی مواد اولیه جهت تولید نخ است پس به نظر میرسد کاهش هزینه ی مواد اولیه کمک بزرگی به تولیدکنندگان خواهد کردبازیافت منسوجات یکی از روش های بسیار موثر بر کاهش هزینه های تولید و کاهش خطرات زیست محیطی است از این طریق علاوه بر کاهش هزینه مواد اولیه در مصرف انرژی نیز صرفه جویی خواهد شد چراکه برخی پروسه های پرمصرف مثل پخت و رنگرزی حذف می شوند و میزان مصرف آب نیز تا حد زیادی کاهش می یابد منسوجات قابل بازیافت به پارچه‌ها و الیاف‌هایی اطلاق می‌شود که می‌توان آن‌ها را پس از پایان عمر مفیدشان، بازپردازش و به محصولات جدید تبدیل کرد. این نوع منسوجات به دلیل فواید زیست‌محیطی و اقتصادی، به عنوان یکی از راه‌حل‌های کلیدی در کاهش ضایعات و حفاظت از منابع طبیعی شناخته می‌شوند

انواع منسوجات قابل بازیافت

 الیاف طبیعی

پنبه یکی از الیاف طبیعی است که می‌توان آن را بازیافت کرد. پنبه‌های بازیافتی می‌توانند به لباس‌های جدید یا پارچه‌های مختلف تبدیل شوند. بازیافت پنبه به کاهش مصرف آب و کاهش میزان زباله‌های ناشی از صنعت مد کمک می‌کندپشم نیز قابل بازیافت است. فرآیند بازیافت پشم شامل جمع‌آوری شستشو و سپس تبدیل آن به الیاف جدید است پشم بازیافتی می‌تواند به محصولات جدید مانند لباس‌ها و فرش‌ها تبدیل شودکنف و بامبواین الیاف نیز قابلیت بازیافت دارند و می‌توانند به محصولات جدید یا مواد اولیه برای صنعت منسوجات تبدیل شوند

الیاف مصنوعی

پلی‌استر یکی از رایج‌ترین الیاف مصنوعی است که به طور گسترده‌ای بازیافت می‌شود بازیافت پلی‌استر شامل جمع‌آوری شستشو و تبدیل آن به الیاف یا پارچه‌های جدید است پلی‌استر بازیافتی می‌تواند به لباس‌ها، کیف‌ها و سایر محصولات تبدیل شودنایلون نیز قابل بازیافت است و می‌تواند به محصولات جدیدی مانند الیاف جدید یا پوشش‌های دیگر تبدیل شود بازیافت نایلون به کاهش آلودگی‌های زیست‌محیطی و مصرف منابع کمک می‌کند

اهمیت مدیریت ضایعات و بازیافت در نساجی

بازیافت ضایعات نساجی از آن جهت مهم است که گفته شده صنعت نساجی و پوشاک آلاینده‌ترین صنعت در جهان است منسوجات در طول چرخه حیات خود تأثیر قابل توجهی بر محیط زیست دارندمقدار زیادی آب، انرژی و مواد شیمیایی در تولید نساجی مورد نیاز است بازیافت زباله‌های حاصل از فرایندها و تولیدات نساجی دلایل قانع کننده زیادی دارد. این مسئله شامل کاهش نیاز به دفن زباله، حفظ منابع و پرداخت هزینه انعام مربوطه و تسهیلات مواد اولیه کم هزینه برای ساخت محصولات است. حتی بهتر از آن، در واقع، نرخ بازیافت اصولی منسوجات خیلی بالا نیست

مزایای بازیافت منسوجات

استفاده از روش های بازیافت ضایعات منسوجات به ما کمک می‌کند تا از مزایای مختلفی بهره مند شویم برای نمونه منسوجات بازیافتی را می‌توان با هزینه کمتر به لباس‌هایی با کیفیت بالا تبدیل کرد و گزینه‌های مد مقرون به صرفه و پایدار را در اختیار مصرف کنندگان قرار داد. همچنین با نابود کردن منسوجات مستعمل در محل‌های دفن زباله بازیافت هزینه‌های دفع مرتبط با مدیریت زباله را کاهش می‌دهد. این نه تنها به نفع مشاغل است بلکه به کاهش فشار بر ظرفیت‌های دفن زباله نیز کمک می‌کند بازیافت البسه و منسوجات نقش مهمی در حفاظت از سیاره برای نسل‌های آینده ایفا می‌کند. با حذف کردن منسوجات در محل‌های دفن زباله، آلودگی را کاهش می‌دهیم و انرژی را که در غیر این صورت در تولید منسوجات جدید مصرف می‌شد حفظ می‌کنیم.بازیافت ضایعات منسوجات مزیت‌های زیست محیطی و اقتصادی را هم ارائه می‌دهد. این مسئله کاهش منابع طبیعی را به حداقل می‌رساند و با افزایش طول عمر منسوجات از طریق استفاده مجدد و بازیافت به ایجاد یک اقتصاد دایره‌ای کمک می‌کند.ضمنا بازیافت کردن نساجی تقاضا برای رنگ‌های جدید و مواد ثابت کننده را کاهش می‌دهد و در نتیجه انتشار مواد شیمیایی بالقوه مضر در محیط را به حداقل می‌رساند این کار به یک اکوسیستم پاک‌تر و سالم‌تر کمک می‌کند.با بازیافت منسوجات، فشار بر منابع جدید مانند آب انرژی و مواد خام مورد نیاز برای تولید منسوجات را کاهش می‌دهیم این مسئله یک رویکرد پایدارتر و مسئولانه‌تر برای استفاده از منابع را ترویج می‌کند

پایداری پوشاک ( منسوجات) بازیافتی

به طور کلی لباس هایی که از مواد بازیافتی ساخته می شوند یک گزینه سازگار با محیط زیست محسوب می شوند، چون استفاده از منابع موجود به معنای خنثی کردن اثرات زیست محیطی استفاده از مواد جدید برای تولید لباس است. الیاف بازیافتی از پشم و کشمیری گرفته تا پنبه و پارچه، گزینه های مناسبی برای کمد لباس پایدار شما به حساب می آیند.اما دورنمای الیاف مصنوعی به این روشنی نیست. بنابراین بعد از فرآوری دوباره، کیفیت آنها به دلیل کوتاه شدن تدریجی طول الیاف و ضعیف تر شدن آنها، به شدت کاهش پیدا می کند؛ پس استفاده از پلی استر یک راه حل حلقه بسته محسوب نمی شود. در ضمن استفاده از بطری ها بدین معنی است که صنعت بطری سازی نمی تواند از یک سیستم حلقه بسته استفاده کند، زیرا منابعش به جای اینکه در خود آن صنعت مصرف شود مسئله دیگری که در این زمینه مطرح می شود، مسئله میکروپلاستیک هاست. وقتی یک لباس مصنوعی از الیاف بازیافتی ساخته می گردد، با هر چرخش ماشین لباسشویی حدود ۷۰۰۰۰۰ عدد میکروالیاف در منابع آبی ریخته می شود که همانند پلی استرهای بکر حیات آبزیان و انسان ها را تهدید می کنند

توصیه برای مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان

برای مصرف‌کنندگان

خرید محصولات بازیافتی انتخاب لباس‌ها و محصولات منسوجاتی ساخته شده از الیاف بازیافتی می‌تواند به کاهش تقاضا برای مواد جدید کمک کند

پاسخگویی به ضایعاتتلاش برای بازیافت و اهدای لباس‌های قدیمی به سازمان‌های خیریه می‌تواند به کاهش ضایعات کمک کند

برای تولیدکنندگان

سرمایه‌گذاری در فناوری‌های جدید سرمایه‌گذاری در فناوری‌های جدید بازیافت و تولید الیاف بازیافتی می‌تواند به بهبود کیفیت و کاهش هزینه‌ها کمک کند

توسعه محصولات پایدار تولید محصولات پایدار و حمایت از روش‌های تولید دوستدار محیط زیست می‌تواند به بهبود تصویر برند و جلب نظر مصرف‌کنندگان کمک کند

جمع بندی

در مجموع مدیریت ضایعات و بازیافت در صنایع نساجی اهمیت بسیاری دارد. زیرا این صنعت یکی از بزرگ‌ترین مصرف کنندگان منابع طبیعی است و فرایند تولید آن باعث ایجاد پسماندهای بسیار زیادی می‌شود با استفاده از مدیریت صحیح ضایعات و بازیافت می‌توان به کاهش مصرف منابع طبیعی کاهش آلودگی محیط زیست صرفه جویی در هزینه‌ها و افزایش پایداری صنعت نساجی کمک کرد از این رو توجه به مدیریت ضایعات و بازیافت در این صنعت بسیار حیاتی است. همچنین مشارکت در بازیافت انواع منسوجات نه تنها از نظر مالی برای مشاغل مفید است بلکه نقشی حیاتی در ارتقای پایداری و مسئولیت اجتماعی دارد